Mediawijsheid, Opdracht 7. Data en Visualisatie, de Islamisering van Europa

Geert Wilders, waarschijnlijk de meest besproken Nederlandse politicus van het afgelopen decennium. Nog steeds is hij, door zijn omstreden uitspraken over onze Marokkaanse medemens regelmatig in het nieuws. Tegenstanders van hem beschuldigen hem vaak van dat hij onwaarheden predikt en op deze manier mensen een vertekend beeld geeft van de werkelijkheid. Maar is dit wel zo? Aan de hand van de grafieken die gebruikt zijn in de film Fitna, die Wilders enige tijd geleden heeft gepubliceerd, ga ik kijken of hij een eerlijk beeld geeft over de vermeende "islamisering van westerlijk Europa".

Grafisch niet de mooist weergegeven grafiek, maar zeker wel één waar iets over valt te zeggen. U ziet een dramatisch stijgende diagram waarin staat hoe het in de loop der jaren gesteld is met de populatie van islamitische Nederlanders. Maar wat valt er nog meer te zien?

Allereest, de achtergrond van de grafiek. Dit is weliswaar een screenshot van de film, dus hier horen eigenlijk nog veel meer beelden op de achtergrond te staan, die voor sommige mensen als storend opgevat kunnen worden. Schotelantennes die massaal aan flats hangen, opgehangen voor islamische gezinnen om zo hun Arabische tv-zenders te kunnen ontvangen. De boodschap die Wilders hiermee wilt afgeven is al duidelijk. Dan hebben we het nog niet eens over de cijfers gehad want, wat is dit voor gek algoritme wat hij hier hanteert?


In 1909 leefden er blijkbaar 54 islamitische mensen in Nederland. Daar kijken we allemaal niet zo van op. Daarna maakt hij een sprong naar 1960 waar er 1399 moslims op de teller staan. In 1990 loopt het helemaal de spuigaten uit, 458.000 maar liefst. Er is verder geen toelichting over wat er in de tussentijd is gebeurd, de schijn wordt gewekt dat dit allemaal zomaar is ontstaan, en het er alleen maar meer en meer worden. In de tussentijd heeft Nederland bijvoorbeeld zelf een verdrag met onder andere Marokko gehad, waarin zij gastarbeiders lieten over komen naar Nederland, dus de stijging komt niet uit de lucht vallen, zoals de grafiek doet vermoeden.

Daarna maakt hij een sprong naar 2004, waarin nóg een stijging te zien is, namelijk 944.000 moslims in ons geliefde Nederland. De film is in 2008 uitgegeven, waarom gebruikte Wilders niet gewoon wat recentere peilingen?

Om het dramatisch effect te versterken, heeft de heer Wilders een peiling uit 2004 genomen, de meting uit 2006 vallen namelijk erg tegen, omdat hier een daling heeft plaatsgevonden. Dit is nou niet hegeen dat hij wilt laten zien, dus laat hij het maar weg.


Hierboven heb ik een grafiekje gemaakt, waarbij ik de negatieve lading heb weggelaten. U ziet dat het groeipercentage van moslims in nederland sterk gedaald is sinds 1996. Dit is zijn gewoon feiten, zonder iets weg te laten. De boodschap is een stuk minder dramatisch, terwijl de informatie feitelijk hetzelfde is. Ik denk echter dat de heer Wilders deze informatie nooit zal gaan belichten.

Mediawijsheid, Opdracht 6. Identiteit: Het verhaal van Lego

Wanneer iemand Lego zegt, weet iedereen gelijk wat je hiermee bedoelt. Het is misschien wel het meest bekende, maar ook uitgebreide stukje speelgoed wat er is. Pretparken, computergames, een goed lopende bioscoopfilm zijn slechts enkele voorbeelden van het diverse aanbod die in de stijl van de welbekende bouwsteen zijn ontwikkeld. Lego heeft in de loop der tientallen jaren succesvol de markt veroverd en zijn zo in staat geweest om een soort Lego-wereld te creëren, waarin bijvoorbeeld zelfs superhelden zoals Batman, of films als Star Wars gecombineerd wordt, en zo deel uitmaakt van deze wereld. Lego is niet vanaf de een op de andere dag een succesvol product geweest, het heeft in de beginnende jaren een hoop tegenslagen gekend, ook heeft er ontwikkeling van de bouwsteen zelf plaatsgevonden. Persoonlijk vind ik het verhaal erg interessant en mooi. Het verhaal inspireert mij, omdat het voor mij precies een moraal weergeeft over dat je na tegenslagen door moet zetten, en hoe dan ook toch je doel zult bereiken.

Het verhaal begint in de werkplaats van Ole Kirk Christiansen, een timmerman die een houtbewerkingswinkel in Billund, Denemarken had. Hij maakte hier meubels en huizen voor de mensen in de omgeving. Toen in 1924 zijn zaak helemaal afbrandde, besloot hij om dit juist als een kans te zien om een grotere werkplaats te bouwen. Toen hij hier klaar mee was, begon hij met het maken van miniatuurmeubels en accesoires die hem hielpen bij het produceren van meubels op normale schaal. Dit inspireerde de man om speelgoed te gaan maken. Er was zeker interesse in het speelgoed wat hij zou gaan maken, maar de grote depressie was bezig, mensen hadden vaak geen geld voor luxeproducten zoals het speelgoed. Hierdoor kreeg hij soms zelfs eten van boeren in ruil voor wat speelgoed. Zijn zoon Godtfred ging voor hem werken en nam actief deel uit van het bedrijfje.

In 1934 werd naam Lego in het leven geroepen. Christiansen kwam zelf op de naam omdat het een vervorming is van het deense woord voor speel goed (leg godt), later bleek dat het ook ik zet in elkaar in het latijn betekende.

Deze naam is niet voor niets treffend. Godtfred wilde meer dan alleen speelgoed produceren, Hij wilde dat kinderen hun creativiteit de vrije loop konden laten, zodat het ook nog eens bijdraagt aan hun ontwikkeling. in 1947 werden Ole Kirk en Godtfred geintroduceerd aan plastic bouwsteentjes, maar deze hadden totaal geen grip. U kunt zich wel voorstellen dat ieder kind hun bouwwerk waar zij trots op zijn regelmatig zou omlopen. Daarom riepen zij in 1949 de welbekende blokjes met nopjes in het leven, zo bleven de bouwwerken veel beter staan. Ondanks de zeer stroeve start van de speelgoedverkoop van Christiansen, is Lego nu uitgegroeid tot een wereldproduct.

Mediawijsheid, Opdracht 5. Geluid: Tommy James and the Shondells - Crystal Blue Pursuasion

Het nummer Crystal Blue Pursuasion is van Tommy James and the Shondells, en komt al uit het jaar 1969. Je zou denken dat dit nummer te oud is om te herkennen, maar waarschijnlijk komt het nummer iedereen over het algemeen wel bekend voor, omdat het nog regelmatig gebruikt wordt als audiovisuele ondersteuning voor onze programma’s van tegenwoordig . Het is een redelijk rustig nummer, en heeft net als veel muziek die uit de jaren 60 stamt, een psychedelisch tintje.

het liedje heeft in de jaren 60 op nummer 2 gestaan in de amerikaanse Billboard charts.

Er bestaan meerdere bedenkingen over de boodschap van het nummer. Ondanks dat de tekst volgens Tommy James geinspireerd was door verschillende bijbelteksten uit het nieuwe testament, dachten veel mensen dat het over de (toen erg populaire) psychedelische drug LSD ging. In deze tijd waren er blauwe tabletten op de markt die erg sterk bleken te zijn.

In de actiefilm “The Expandables 2’’, met eigenlijk álle acteurs die je in een 90’s actiefilm verwacht in één film gepropt, wordt het nummer gebruikt als rustige ondersteuning als Barney (gespeeld door Sylvester Stallone) zijn vliegtuig ondertussen aan het besturen is. Het relaxte, laidback aspect wordt uit het nummer gebruikt om de scene compleet te maken. Aan het einde van de film vliegen zij rustig weg. Dat is in principe goed gevonden, maar persoonlijk vind ik dat het volgende voorbeeld nog veel sterker is.

Breaking bad

In de hitserie Breaking bad wordt het nummer ook gebruikt. Breaking Bad is een serie die gaat over de scheikundeleraar Walter White die te horen krijgt dat hij kanker heeft. Hierdoor is zijn motivatie groot, om zijn familie geld na te laten, zodat zij daar goed van kunnen leven als hij er niet meer is. Hij besluit de drug crystal meth te gaan koken. Omdat hij ooit eens een ander chemisch proces moet gebruiken, slaat de meth blauw uit, dit wordt het handels merk van Walter en zijn partner Jesse.

Er gebeurt een hoop ellende in de serie, maar op het punt dat het eventjes allemaal op rolletjes loopt, hoor je Crystal blue pursuation, met een opeenvolging van beelden van blauwe crystal meth die rustig gemaakt, vervoerd en verscheept wordt. natuurlijk is dit een briljant gevonden stukje muziek om onder deze scene te zetten.

De blauwe crystal meth uit de serie breaking bad Persoonlijk ben ik een groot fan van de serie breaking bad, maar dat komt juist omdat overal aan gedacht is bij de serie. De makers weten altijd een goede keuze te maken voor hun audiovisuele ondersteuning bij de scenes, wat mij zowat kippenvel bezorgt omdat het zó goed in elkaar zit.

Mediawijsheid, Opdracht 4. Visuele cultuur: Powerpoint

Powerpoint, wie kent het niet? Tegenwoordig komt iedereen er wel mee in aanraking. Er worden bijna niet eens meer presentaties gegeven zonder het gebruik van het welbekende programma. Ondanks dit feit, zal ik even kort toelichten wat Powerpoint nou eigenlijk inhoudt.

Powerpoint is een programma van Microsoft wat deel uitmaakt van het Microsoft Office-pakket. Met Powerpoint kun je als het ware een diapresentatie vormgeven , die je tijdens een presentatie kunt gebruiken als visuele, aanvullende en samenvattende ondersteuning van je verhaal.

Man geeft een presentatie met behulp van Powerpoint

Powerpoint zit sinda 1990 bij Microsoft office, en dit het heeft er op den duur steeds meer voor gezorgd dat  het gebruik van een ondersteunende diaprojectie tijdens presentaties veel toegankelijker zijn voor de standaard computergebruiker. Het programma is relatief makkelijk in de omgang, je hoeft geen programmeur te zijn om een duidelijke presentatie te kunnen maken. Wat mij betreft is dit zowel een voor- als nadeel.

Omdat Powerpoint eigenlijk het gebruikelijke standaard is voor presentaties, zijn er maar weinig mensen die het niet gebruiken. Hierdoor kun je vaak in één oogopslag zien dat het een Powerpoint-presentatie betreft, of het nou een spreekbeurt voor op de basisschool is, of een groot congres. Microsoft heeft hiermee de vormgeving van een gemiddelde presentatie naar mijn mening redelijk bepaald. Het gebruik van het programma is simpel, maar dat neemt wel met zich mee dat de vormgeving ook redelijk beperkt.

een slide uit een Powerpoint-presentatie

Regelmatig zie ik presentaties voorbij komen, die bij mij het gevoel van amateuristisch prutswerk opwekken, terwijl er verder met de presentatie in zijn geheel genomen niet veel mis is. Ouderwetse overgangen,  opsommingen en opbouwen die je al honderden keren voorbij hebt zien komen in je leven, het ziet er soms niet helemaal uit alsof het van deze tijd is.

Nu ben ik Powerpoint wel aan het afkraken, maar er zit natuurlijk wel een keerzijde aan. Hoe zou een gemiddelde presentatie eruit zien als wij geen Powerpoint konden gebruiken? Ik ben er zeker van dat wij in een Powerpoint-loze wereld, wij het met z’n allen ook een stuk moeilijker hadden gevonden om een duidelijke presentatie te geven. De mogelijkheid om een verhaal relatief simpel interactief te maken heeft zeer zeker een positeive bijdrage geleverd aan de mensheid. 

Het moet eigenlijk ook helemaal de bedoeling niet zijn dat Powerpoint de show steelt. Simpel doch doeltreffend op de achtergrond, als aanvulling op je verhaal. No nonsense, de grafisch wat flitsendere alternatieven, zoals prezi, blijken uiteindelijk vaak om die reden de plank ook mis te slaan. Laten we Powerpoint daarom maar danken voor wat het is, en leven met de gebreken.